Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre toplantıda görüşülen 65 dosyadan 56’sının mevzuata aykırı bulunduğu belirtilirken, bu dosyalar hakkında durdurma cezası ile birlikte toplam 10 milyon 495 bin 800 TL idari para cezası uygulandığı açıklandı. Ayrıca, tüketici mağduriyetlerini önlemek amacıyla 5 dosyada erişim engeli tedbiri kararlaştırıldı.
Açıklamada, 2025 yılının ilk beş ayında Reklam Kurulu tarafından toplam 736 dosyanın değerlendirmeye alındığı, aldatıcı reklam ya da haksız ticari uygulama olduğu tespit edilen 661 dosya hakkında durdurma cezası ile birlikte toplam 125 milyon 281 bin 151 TL idari para cezası verildiği bildirildi.
Manipülatif yorumlar ve sıralamalara denetim
Kurulun Mayıs ayı toplantısında tüketicilerin karar alma süreçlerini etkileyen internet ara yüzleri ile dijital mecralardaki çeşitli uygulamalar mercek altına alındı. Özellikle e-ticaret sitelerinde ürün sıralamaları, kullanıcı yorumları, mağaza takipçi sayıları, ürün favorileme ve sepete ekleme gibi işlevlerin yanı sıra harita uygulamaları ve uygulama mağazalarında yapılan yorumların manipülasyonuna yönelik uygulamaların denetlendiği belirtildi.
Gerçek kullanıcı deneyimlerini yansıtmayan yorum ve değerlendirmelerle tüketicilerin karşılaşma olasılığı düşük olan ürün ya da hizmetlerin ön plana çıkarılmasına yönelik tanıtımlarda bulunan 6 firma hakkında yaklaşık 3,5 milyon TL idari para cezası kesildiği, bu reklamlara durdurma cezası verildiği ve ilgili internet sitelerine erişimin engellendiği bildirildi.
Karanlık tasarımlara yakın takip
Reklam Kurulu, kullanıcıların iradesi dışında yönlendirilmesine neden olan “karanlık tasarım” örneklerini de gündemine aldı. Bir video paylaşım platformunda abonelik paketlerinden birinin önceden seçili olarak sunulması ve “1 ay boyunca 0 TL ödeyerek deneyin” teklifinden yararlanmak için kredi kartı bilgilerinin zorunlu tutulması, ayrıca “2 ay ücretsiz” gibi tekliflerden vazgeçmek isteyen kullanıcılar için görünürlüğü düşük bir “X” simgesi dışında seçenek sunulmaması, kurulun incelemeye aldığı uygulamalar arasında yer aldı.
Yapılan değerlendirme sonucunda, tüketicilerin normal şartlarda taraf olmayacağı işlemlere yönlendirilmesine neden olan bu ara yüz tasarımlarının karanlık tasarım niteliğinde olduğuna hükmedildi. İlgili firmaya yönelik söz konusu ticari uygulamaların durdurulmasına ve idari para cezası uygulanmasına karar verildi. (İLKHA)
