Bugün, 11 Ağustos 2025 Pazartesi
10972,60%0,15
40,73% 0,17
47,43% 0,21
4432,33% -0,26
7097,74% 0,00
Günlük kullanımın 5 saati aşmasının, bağımlılık riskini artırdığına dikkat çeken Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, cep telefonu bağımlılığının belirtileri, etkileri, nedenleri ve tedavi yöntemleri ile bilinçli telefon kullanımının önemine dair bilgi verdi.
Cep telefonu, sorumlulukların yerine getirilmesini engelliyorsa bağımlılık ortaya çıkmış olabilir!
Cep telefonu bağımlılığının kişinin gündelik hayatını olumsuz etkileyecek düzeyde cep telefonu kullanması ile ortaya çıkan klinik bir tablo olduğunu dile getiren Çetin, “Kişi sosyal hayatında, iş hayatında, aile ilişkilerinde sorun yaşamaya başlar. Sorumluluklarını yerine getiremeyecek bir hale gelir.” dedi.
Türkiye’de ve Dünya’da yapılan farklı çalışmaların, cep telefonuna bağımlılık durumunun yüzde 5-10 arasında değiştiğini gösterdiğini aktaran Çetin, “Cep telefonunda gün içinde 5 saat ve üzeri kullanım bağımlılık riskini akla getirmeli. Bununla birlikte kişinin sabah uyandıktan ne kadar süre sonra cep telefonuna baktığı, gece uykuya dalmadan önce yine cep telefonu ile ne kadar vakit geçirdiği de risk açısından önemli.” şeklinde konuştu.
Telefon bağımlılığı, hem fiziksel hem de ruhsal sağlığı olumsuz etkiliyor!
Cep telefonu bağımlılığının neden olduğu durumlara değinen Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, şunları söyledi:
“Sürekli telefon kullanımı uykusuzluğa neden olabilir. Telefon bağımlılığı, dikkatin dağınık olmasına ve konsantrasyon sorunlarına yol açabilir. Gerçek dünya ilişkilerinden uzaklaşma ve sosyal izolasyon ortaya çıkabilir. Göz ağrısı, boyun ve sırt ağrıları gibi sorunlar görülebilir. Huzursuzluk, gerginlik, stres ve depresyon gibi duygusal değişiklikler baş gösterebilir.”
Beyindeki dopamin dengesi değiştiğinde bağımlılık ortaya çıkıyor!
Bir araştırmaya göre, aşırı telefon kullanımının beyindeki ödül devrelerini kimyasal olarak değiştirdiğinin kanıtlandığını hatırlatan Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, “Beyinde dopamin adı verilen ve haz duygusunu kontrol eden nörokimyasal maddenin işlevini bozuyor, beyinde bu hormonun etki ettiği bölgelerin duyarsızlaşmasına neden oluyor ya da aksine hassaslaştırıyor.” dedi.
Cep telefonu bağımlılığını gösteren birtakım testler olduğunu aktaran Çetin, “Prof. Dr. Cemal Onur Noyan’ın Türkçe’ye çevirdiği ‘Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği Kısa Form’ içinde bulunan sorular cep telefonu bağımlılığı açısından riski değerlendirmeyi sağlayan önemli sorulardır. ‘Akıllı telefon kullanmaktan dolayı planladığım işleri aksatırım’, ‘Akıllı telefonu kullanmaktan dolayı derslerime odaklanmakta, ödevlerimi yapmakta ve işlerimi tamamlamakta güçlük çekerim’, ‘Çevremdeki insanlar akıllı telefonumu çok fazla kullandığımı söylerler’ gibi sorulara kişilerin verdiği kesinlikle katılıyorum, katılıyorum ya da katılmıyorum gibi farklı ölçüdeki cevaplar kişinin bağımlılık durumu açısından yol gösterici oluyor.” açıklamasını yaptı.
Cep telefonu kullanımı günlük yaşamı olumsuz etkiliyorsa tedavi gerekir!
“Eğer cep telefonu kullanımı artık bir vazgeçilmez haline gelmişse, günün çoğu cep telefonu ile uğraşarak geçiriliyorsa, kişi cep telefonundan uzak olduğunda kaygılı hissediyorsa, aile, okul ya da iş hayatında sorumluluklarını yerine getiremiyorsa ‘tedavi’ gereği ortaya çıkar.” diyen Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, “Tedavide kişinin cep telefonu kullanımının kısıtlanması, gereği halinde ilaç tedavileri, bireysel psikoterapi ya da grup terapileri gibi farklı tedavi yöntemleri kullanılabilir.” ifadelerini kullandı.
Telefon bilinçli ve amaçlı bir şekilde kullanılmalı!
Telefonda geçirilen uzun saatler yerine insanın kendini daha iyi hissetmesi için önerilerde de bulunan Çetin, sözlerini şöyle tamamladı:
“Telefonu bilinçli ve amaçlı bir şekilde kullanmaya çalışın. Dışarıda yürüyüş yapmak, spor yapmak gibi fiziksel aktiviteleri rutin hale getirin. Gerçek dünyadaki sosyal etkileşimlere daha fazla zaman ayırın. Yeni hobiler edinerek ilgi alanlarınızı genişletin.” (İLKHA)
